Gelir Vergisi’nde Götürü Gider Uygulaması

GVK`nun 40’ıncı maddesinin 1 numaralı bendinin parantez içi hükmü ile, ihracat, yurtdışında inşaat, onarma, montaj (194 Seri no’lu GVK Genel Tebliğinde; “montaj ve teknik, hizmetler” şeklinde düzenleme yer almaktadır.) ve taşımacılık faaliyetinde bulunan mükelleflere, bu bentte yazılı giderlere ilaveten, bu faaliyetlerden döviz olarak elde ettikleri hasılatın binde beşini aşmamak şartıyla, yurt dışındaki bu işlerle ilgili giderlerine karşılık olmak üzere götürü olarak hesapladıkları tutarı gider olarak indirebilme imkanı getirilmiştir.

More...

Kanun Maddesi İçin Tıklayınız

FAALİYET KONULARI NELERDİR ?

1) İhracat

2) Yurtdışında İnşaat

3) Yurtdışında Onarma

4) Yurtdışında Montaj

5) Yurtdışında Teknik Hizmetler

6) TL BAZINDA YAPILAN (KKTC İÇİN) ( SADECE) İHRACAT ( TL OLARAK YAPILAN -YALNIZCA- BURADA KABUL EDİLMEKTEDİR. ) Yani KKTC'de inşaat - onarma - montaj ya da teknik hizmet TL bazında yapılırsa olmuyor. Eğer döviz bazında yapılırsa İhracat - İnşaat - Onarma - Montaj ya da Teknik hizmetler olabilir. Yani Kural olarak, Türk Lirası karşılığı yapılan ihracat hasılatı azami gider tutarının tespitinde dikkate alınmayacaktır.

Ancak, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne Türk Lirası karşılığı yapılmış ihracat, döviz cinsinden hasılat olarak kabul edilecektir. Ancak burada Türk Lirası olarak kabul edilmesinde yalnız İhracatın zikredildiğine dikkat edelim.

Ticari kazançlarda vergilendirilecek kazancın tespitinde indirim konusu yapılacak giderlerin VUK hükümlerine göre belgelendirilmesi gerekmektedir. Götürü gider uygulaması bunun bir istisnası olup, mükelleflerin bu uygulamaya yönelik olarak herhangi bir belge ibraz etme yükümlülükleri bulunmamaktadır.

Söz konusu uygulamadan ihracat, yurt dışında inşaat, onarım, montaj (tebliğ ile eklenen TEKNİK ifadesi ... ) , taşımacılık ile uğraşanlar yararlanabilecektir. Götürü gider uygulamasından GVK 45 inci madde kapsamındaki işleri yapan dar mükellefler hariç olmak üzere tam ve dar mükellefler yararlanabilecektir.

GÖTÜRÜ GİDER UYGULAMASI İLE İLGİLİ OLARAK 194 SERİ NO’LU GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ’NDE YER ALAN BİLGİLER

1- Götürü Gider Uygulamasından Yararlanabilecek Olan Mükellefler

Götürü gider uygulamasından, ihracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve teknik hizmetler ile taşımacılık faaliyetinde bulunan, dar mükellefiyet esasında vergilendirilenler de dahil olmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabileceklerdir. Bu tür faaliyetleri bulunmayan mükelleflerin Gelir Vergisi Kanununun 40’ıncı maddesi hükmüne göre götürü gider kaydı ve bu giderleri kazancın tespitinde indirim konusu yapmaları mümkün değildir.

Dar mükellefiyete tabi olanların Türkiye ile yabancı memleketler arasında yaptıkları ulaştırma işlerinden elde ettikleri kazançlar, Türkiye’de elde edilen hasılata Maliye Bakanlığınca belirlenen ortalama emsal nispetlerinin uygulanması suretiyle hesaplandığından, bunların vergiye tabi kazançlarının tespitinde ayrıca götürü gider uygulamasından yararlanmaları söz konusu olmayacaktır.

2- Götürü Giderlerin Belgeli Giderlere İlaveten Uygulanması

Belgelendirilmemiş giderlere karşılık olmak üzere götürü gider kaydı, mükelleflerin genel esaslara göre tevsik edilmiş giderlerinin gider kaydına engel teşkil etmemektedir.

3- Götürü Gider Kaydedilebilecek Azami Tutar

Götürü olarak gider kaydedilebilecek tutar, ihracat ve yurt dışında yapılan inşaat, onarma, montaj, teknik hizmetler ile taşımacılık faaliyetlerinden döviz olarak elde edilen hasılatın binde beşini aşamayacaktır. Sözü edilen hasılat kavramı içinde değerlendirilecek dövizlerin, kambiyo mevzuatı gereğince Türkiye’ye getirilme şartı aranılmayacaktır.

4- Götürü Gider Uygulamasında Hasılat

a) İhracat Hasılatı

▨ Türk Lirası karşılığı yapılan ihracat hasılatı azami gider tutarının tespitinde dikkate alınmayacaktır. Ancak, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne Türk Lirası karşılığı yapılmış ihracat döviz cinsinden hasılat olarak kabul edilecektir.

▨ İlgili mevzuat çerçevesinde serbest bölgelere yapılan ihracat ile sınır ve kıyı ticareti yoluyla yapılan ihracattan sağlanan hasılat götürü gider hesaplanmasına konu olabilecektir.

▨ Yurt dışında ortak olunan firmalara ayni sermaye olarak mal gönderilmesi şeklinde yapılan ihracat ile müteahhitlerin yurt dışındaki şantiyelerine şube, büro, temsilcilik ve acentalık gibi yerlere mal gönderilmesi durumunda da anılan mal bedelleri ihracat hasılatı kapsamında değerlendirilecektir. Örneğin: Almanya da ortak olunan firmaya ayni sermaye olarak gönderilen malın döviz karşılığı değeri gibi.

5- Götürü Gider Uygulayabilmek İçin, Yurt Dışı HASILATIN Yurda Getirilme Şartı Bulunmamaktadır.

GÖTÜRÜ GİDER SAYILMAYANLAR

Gümrük hattı dışındaki mağaza ve işletmelere yapılan mal teslimleri,

Yabancı gemi ve uçaklara ve uluslararası taşımacılık yapanlara akaryakıt, su, kumanya ve sair malzeme teslimleri,

Türkiye'deki konsolosluklara, diplomatik temsilciliklere, uluslararası kuruluşlara ve askeri tesislere yapılan mal teslimleri,

Türkiye'de ikamet etmeyenlere yurt içinde yapılan mal teslimleri,

Uluslararası ihaleye çıkarılan projelere ilişkin olarak Türkiye'de yapılan mal teslimlerinden sağlanan hasılat ile transit ticaretten sağlanan hasılat götürü gider kaydedilmesinde ihracat hasılatı olarak dikkate alınmayacaktır.

Bu şekilde satılan malların yurt dışına çıkarılmış olması önem arzetmemektedir.

Götürü Gider Uygulaması için yapılan bir harcamanın varlığı şarttır.

İşletmenin aktifinde bir azalma (nakit akımı) olmazsa Götürü Gider Uygulaması da söz konusu olmayacaktır. Dolayısıyla yapılan bu harcamaların defterlere ve tek düzen hesap planındaki ilgili hesaplara kaydedilmesi gereklidir.

Götürü Gider uygulamasındaki ayırt edici özellik belgelendirilememesidir. Yasal defter kayıtlarına intikal ettirilmemesi değil. Bu noktaya dikkat edelim.

Unutmayalım
Önemli Nokta

DÖVİZİ TL’YE ÇEVİRİRKEN NEYE DİKKAT EDERİZ ?

▨ Döviz olarak elde edilen ihracat hasılatının Türk Lirası karşılığının tespitinde hasılatın kanuni defterlere kaydedildiği tarihte geçerli olan ve T.C. Merkez Bankasınca tespit ve ilan edilmiş döviz alış kurlarının esas alınması gerekmektedir.

▨ Hasılatın kanuni süreden sonra kayıtlara intikal ettirilmesi halinde, götürü götürü gider uygulamasında dikkate alınacak hasılat, kayıtlara intikal ettirilmesi gerektiği tarihteki kur üzerinden hesaplanacaktır. (A+++)

▨ Dövizlerin yurda getirilmesi gerektiği tarihe kadar doğan kur farklarının ise bu uygulamada dikkate alınmayacağı tabiidir. ( yani kanuni süresi içinde deftere ne zaman kaydedilirse o.. )

İhracatçının, CF veya CIF teslim şartı ile ihracatta; taşımayı döviz karşılığında başka kurum ve gerçek kişilere yaptırması halinde, götürü gider uygulamasında gümrük çıkış beyannamesinde yer alan FOB değerler esas alınacaktır. Başka bir deyişle, taşımanın başkasına döviz karşılığı yaptırıldığı durumda, ihracatın FOB, CF veya CIF teslim şartı ile yapılmış olmasına bakılmaksızın azami götürü gider tutarı FOB satış bedeli üzerinden hesaplanacaktır. Taşımayı Türk Lirası karşılığında gerçekleştiren nakliyecinin, bu taşımacılık hasılatı dolayısıyla götürü gider uygulamasından yararlanması söz konusu değildir.

Geçici kabul rejimi çerçevesinde ithal edilen ham ve yarı mamül maddelerin Türkiye’de bir işlem gördükten sonra ihracatından sağlanan döviz hasılatı da diğer ihracat şekillerinde olduğu gibi götürü gider uygulamasına konu olabilecektir.

Yurt Dışı Taşımacılık Hasılatı

▨ Her türlü yurt dışı taşımacılık faaliyetinden döviz olarak sağlanan hasılat götürü gider uygulamasına konu olabilecektir.

YURT DIŞI TAŞIMACILIK İFADESİNDEN KASIT NEDİR ?

▨ “Yurt dışı taşımacılık” ifadesinden başlangıç veya bitiş noktasından herhangi biri veya her ikisi yurt dışında bulunan taşımacılık işlerinin anlaşılması gerekir. Yük taşımacılığının yanısıra yolcu taşımacılığından sağlanan hasılat da götürü gider uygulamasına konu olabilecektir.

Yurt Dışında Yapılan İnşaat, Onarma, Montaj ve Teknik Hizmetlerden Sağlanan Hasılat

Yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve teknik hizmet faaliyetlerinde bulunan kurumlar, bu işlerden elde ettikleri hasılatın binde beşini aşmamak şartıyla götürü olarak hesapladıkları giderleri, söz konusu yurt dışı faaliyetlerden sağlanan kazançlardan düşecekler ve kalan kısmı Türkiye’de genel netice hesaplarına intikal ettireceklerdir.

İnşaat, onarma, montaj ve teknik hizmet faaliyetlerinde götürü gider uygulamasına esas alınacak hasılat, mükelleflerin bu faaliyetlerinden elde edilen ve genel esaslar çerçevesinde tevsik edilen döviz cinsinden yurt dışı hasılatı ifade etmektedir. Azami götürü gider tutarının hesaplanmasında, kazancın Türkiye’de genel netice hesaplarına intikal ettirildiği tarihte geçerli olan T.C. Merkez Bankası, döviz alış kuru esas alınacaktır. Buna göre, azami götürü gider tutarı, mükellefin döviz cinsinden inşaat, onarma, montaj ve teknik hizmet hasılatına söz konusu tarihteki döviz kurunun uygulanması suretiyle tespit edilecektir.

Yurtdışında yapılan inşaat, onarma, montaj ve teknik hizmetlerden sağlanan kazançlar hakkında Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 24’üncü maddesine göre istisna uygulayan mükellefler de söz konusu faaliyetlerine karşılık olmak üzere götürü gider hesaplayabileceklerdir.

Kurumlar Vergisi Geçici 24. Md. İçin Tıklayınız

GEÇİCİ MADDE 24 -

(4108 sayılı Kanunun 32'nci maddesiyle eklenen madde)(1.1.1994 tarihinden geçerli olmak üzere) Yurt dışında yapılan inşaat, onarma, montaj işleri ve teknik hizmetlerden sağlanan ve (4369 sayılı Kanunun 81/D-6 maddesiyle değişen ibare)(1.1.1999 tarihinden geçerli olmak üzere) 1.1.1994 - 31.12.2003 (Ê) tarihleri arasında Türkiye'de genel netice hesaplarına intikal ettirilen kazançlar, bu işlerle ilgili hasılatın en az %15'inin kambiyo mevzuatı gereğince Türkiye'ye döviz olarak getirildiğinin tevsik edilmesi şartıyla kurumlar vergisinden müstesnadır. Vergiden müstesna tutulan bu kazançlar, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 25 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre % 20 oranlı kurumlar vergisine tabi tutulmaz. Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesinin birinci fıkrasının 6 numaralı bendinin (b) alt bendine göre bu kazançlar üzerinden yapılacak tevkifat oranları, halka açık anonim şirketlerde % 5, diğer kurumlarda ise % 10 olarak uygulanır. Yurt dışında elde edilen bu kazançlara mahallinde uygulanan vergilerin oranının (4369 sayılı Kanunun 81/D-6 maddesiyle değişen ibare)(1.1.1999 tarihinden geçerli olmak üzere) % 30'un (Ë ) üzerinde olması halinde, bu oranın üzerinde uygulanan her bir puan için (4369 sayılı Kanunun 81/D-6 maddesiyle değişen ibare)(1.1.1999 tarihinden geçerli olmak üzere) % 0.70 (Ë) oranında indirim yapılmak suretiyle uygulanır. Yurt dışında uygulana n vergi oranının halka açık şirketlerde (4369 sayılı Kanunun 81/D-6 maddesiyle değişen ibare)(1.1.1999 tarihinden geçerli olmak üzere) % 33.5 (Ë), diğer kurumlarda ise (4369 sayılı Kanunun 81/D-6 maddesiyle değişen ibare)(1.1.1999 tarihinden geçerli olmak üzere) % 37 (Ë) oranında olması durumunda bu tevkifat oranları "0" sıfır olarak uygulanır. Ancak indirimli vergi tevkifat oranından yararlanabilmek için yabancı memleketlerde inşaat, onarma, montaj ve teknik hizmetlerden sağlanan kazançlara uygulanan vergi oranının o ülkenin yetkili makamlarından alınan ve mahallindeki Türk elçilik veya konsoloslukları, yoksa mahallinde Türk menfaatlerini koruyan memleketin aynı mahiyetteki temsilcileri tarafından tasdik olunan vesikaların aslı ile yapılan işe ilişkin sözleşmenin bir örneğinin Türkiye'de bağlı bulunulan vergi dairesine yıllık beyanname verme süresi içinde ibraz edilmesi şarttır.

Bu mükellefler yurt dışındaki bu işlerle ilgili giderlerine karşılık olmak üzere götürü olarak hesapladıkları giderleri söz konusu yurt dışı faaliyetlerden sağlanan kazançlardan düşecekler ve kalan kısmı Türkiye’deki genel netice hesaplarına intikal ettireceklerdir. Böylece Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 24’üncü maddesine göre kurumlar vergisinden müstesna tutulacak kazanç tutarı hesaplanan götürü gider tutarı kadar azalmış olacaktır.

Götürü Olarak Hesaplanan Giderlerin Muhasebeleştirilmesi

✓ Götürü gider hesaplanabilmesi için harcamanın yapılmış ve işletmenin malvarlığında bir azalma meydana gelmiş olması gerekir. ( YANİ BELGESİZ HARCAMA YAPILMAMIŞSA GÖTÜRÜ GİDERDEN BAHSEDEMEYİZ ) Belgesi temin edilemeyen giderlerin, bu Tebliğde yapılan açıklamalar çerçevesinde hesaplanacak götürü gider tutarını aşan kısmı, kanunen kabul edilmeyen gider olarak Tekdüzen Muhasebe Sistemine göre belirlenen ticari kâra ilave edilecektir. Dolayısıyla, belgesiz giderlere karşılık olmak üzere götürü olarak hesaplanan giderler, ticari kâra eklenmemiş olduğundan vergi matrahına da dahil edilmemiş olacaktır.

✓ Belgesi temin edilemeyen harcamaların götürü gider uygulamasına isabet eden tutarı, belgesi temin edilen diğer harcamalar gibi Örn: 760-Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri Hs.'na aktarılır. Götürü gider uygulandıktan sonra artan kısmı ise 689 - Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hs.'na kanunen kabul edilmeyen gider olarak kaydedilecektir.